Ode aan de busreiziger Zwolle-Kampen

15.45 uur. Ik kom aan op het perron voor noodbussen bij station Zwolle. Vier mensen stappen snel in. Een vrouw met een rolkoffertje. Een jonge vrouw met oordopjes. Twee oudere mannen. Gepensioneerd misschien. Ze hebben zich gehaast. Eentje kiest toch snel een andere zitplaats. Met uitzicht op het station, op de treinen die wel rijden. De chauffeur doet de motor uit. Een gesprek ontvouwt tussen buschauffeurs, passagiers reageren ook. Kampen Zuid heeft blijkbaar geen bus gehad.

'Foutje bedankt.'

'Dit is toch de bus naar Kampen Zuid?

'Neeee. Er staan toch borden.'

'Moet jij naar Kampen Zuid?'

'Nee, ik moet naar Kampen.'

'Er staan heel grote borden.'

'Veel sporen uitgevallen hè.'

'Ojee.'

'Dit weekend weer, ook Groningen.'

'Maar het is niet anders.'

'Inderdaad, het moet gebeuren.'

'Ik moet zeggen, ik vond het echt uitstekend. Maar ik zal blij zijn als de trein straks weer rijdt.'

Weer een jonge vrouw die instapt, rood haar, rode vlecht. Nog twee instappers. Jonge man, oordopje in, bril op. Voor mij zit een oudere vrouw, grijs, kort haar, groene tas. Buiten gaat een discussie door. Een man in een fluorescerend pak zegt: 'Deze gaat naar Kampen'. Hij wijst op het gele bord 'Stopbus Kampen'. Onderwijl rijdt de bus naar Kampen Zuid weg. Op zoek naar de passagiers die hij eerder gemist heeft. De motor van de bus gaat aan, de radio ook. 'Ja', roept de man in het geel, waarmee de bus groen licht krijgt voor vertrek.

We suizen langs de hoogbouw rond het station Zwolle aan de zuidzijde en we sluiten aan in de rij met bussen bij het stoplicht. Eentje is de spelersbus van FC Emmen. Die spelen niet, dus zitten er nu treinreizigers in. Vanuit de speaker klinkt Arabische muziek. De chauffeur schudt mee in zijn lucht geveerde stoel. Hij oogt zelf niet Arabisch, eerder oud-Hollands. Een grote tekst met zwarte graffiti op een muur vraagt: 'Whats in it for me?'

Opvallend veel groene seinen voor deze trein op rubberbanden. Het grote verkeersplein Zwolle is rap bereikt en gepasseerd. Als laatste stuip van de hoogbouw gaat het langs het hoogste kantoorgebouw in Zwolle met de naam van een energiebedrijf. In de verte ligt het spoor naar Kampen. We rijden er met een grote boog naartoe. Iedereen zwijgt en kijkt naar buiten. De rode vlecht leest een boek. We volgen nu zij aan zij het spoor, richting 's Heerenbroek. Vanuit de hoogte kijken we in de bouwput van het nieuwe station Stadshagen. De ruitenwisser wist. De rode vlecht slaat een bladzijde om. En alle hoofden schudden 'ja' wanneer de buschauffeur het gas loslaat voor de bebouwde kom van 's Heerenbroek. 

De bekleding van de stoelen van de bus suggereert een herkomst uit de jaren negentig. De digitale klok met rode cijfers bevestigt dat. In de verte, in de regenachtige velden van Wilsum, prijken de bovenleidingmasten van het spoor. In een bushokje wordt geadverteerd voor pechhulp. Een bord in een tuin zegt dat vloeken wordt aangeleerd. We passeren een serie bouwmarkten en een fietser in een regenpak als daar ineens de IJssel zich toont en we op de dijk rijden. We zijn weer samengekomen met het spoor en rijden voorbij station Kampen. Aangekomen op busperron A. De stationair draaiende bus trilt diep, enthousiast van het werk. 21 minuten na de start. 

Het meisje met de oordopjes rookt een sigaret op de trappen van het gesloten station. 'De trein doet er tien minuten over. Blij als die weer rijdt'. Ze moet nu verder fietsen, maar heeft geen zin omdat het regent. Ze is blij want na negen keer wist ze eindelijk jaar theorie-examen te halen voor haar rijbewijs. Voor een toekomst zonder trein of bus.

16.10 uur. De bus rijdt van perron A naar perron B. Een man stapt in en moet naar Amstelveen. De chauffeur waarschuwt dat station Zwolle eruit ligt. Of-ie niet beter naar Kampen Zuid kan gaan. Een oudere vrouw stapt in. Ik check uit bij een speciale paal voor dit doel. Direct weer inchecken lukt niet. Reizigers die direct heen en weer reizen, dat snapt de paal niet. Ook een oudere vrouw stapt in.

'Lange wandeling?'

'Zo is't. Kank uitbloazen hè. Gaat u kwart voor en kwart over?'

'Nee, twee over half.'

Twee jonge meiden checken ook in bij het paaltje en kijken bedachtzaam. Ze besluiten niet in te stappen. Een vrouw met een kruk stapt in. 'We gaan lekker voorin zitten', zegt haar reisgenoot. De jonge vrouwen vragen hoe laat de bus vertrekt en of ze nog hun kaartje kunnen opladen. 'Twee over half.' Later blijkt dat ze het niet zullen redden.

Het is beduidend drukker naar Zwolle. 20 passagiers zeker. Twee mannen geven elkaar een kus. Een man met een petje stapt in. Een echtpaar bergt een paraplu op. Het is koopavond merkt iemand op. Een man drukt een sigaret uit en loopt naar een prullenbak om die weg te gooien alvorens hij instapt. Het is een over half, hij zit en de motor gaat aan. Alsof hij en de chauffeur een stilzwijgende afspraak hebben. De bus vertrekt.

Het dakraam staat op een kier en door de versnelling van de bus drijft een regendruppel naar binnen op het gangpad. We rijden weer op de dijk en zien hoe een nieuwere brug over de IJssel oprijst aan de horizon. Op borden wordt iedereen tweemaal uitgenodigd voor het Oranjefeest in Wilsum van 24-26 augustus. Nederlandse vlaggen zetten de uitnodiging kracht bij. 

We rijden 's Heerenbroek weer binnen en we knikken opnieuw 'ja'. Er staat een huis naast een kerk te koop. Gele borden waarschuwen fietsers bij binnenkomst in Zwolle dat de rozentunnel dicht is. Vanwege het nieuwe station.

We passeren met moeite een brommer die Westenholte binnenrijdt op een parallelweg. Veel rood licht op de terugweg, veel stoppen en optrekken. Naast de stoelen vallen me ineens de plastic zakjes op met de tekst 'Take it' en 'Taste it'. We rijden achter een tweetal identieke trucks en passeren de Scania-fabriek. De hoge toren doemt op en de bus remt te laat voor rood. Ver na de stopstreep komen we tot stilstand. Rood sein gepasseerd, heet dat in spoortermen. Bij groen rijden we toch verder. 

Ineens veel gele borden met cijfers. Omrijdroutes. De vrouw linksachter me duwt met een arm tegen de stoel voor haar als de bus weer gaat rijden. We negeren het aanwijsbord richting het station en gaan rechtdoor. Even lijkt de bus door te rijden naar Almelo, maar slaat nu toch af. Het is 16.53 als we weer voor rood staan. Naar Zwolle is beduidend langer. We rijden nu tussen de hoogbouw door en zien het spooremplacement. Passagiers wisselen blikken van verstandshouding over de kou uit het openstaande dakraam. De bus stopt. Bij de uitgang van het busplatform waarschuwt een bord. 'Let op! Bussen hebben voorrang.' 

Een oudere vrouw met kort wit haar vertelt dat ze vanuit Wijhe vaak naar familie in Kampen reist. Eerder ging ze altijd met de trein. De bus vond ze wel een leuk ritje. 'Dan zie je nog eens wat. De polder enzo. De dorpjes.' Ik steek tussen de auto's door een regenboogkleurig zebrapad over waar niemand voor stopt.