Amsterdam Centraal is jarig

Druk stationnetje

Amsterdam Centraal is tegenwoordig één van de drukste stations van Nederland. Er reizen dagelijks meer dan 192.000 mensen van en naar het station. De komende jaren verwachten we echter nog veel meer reizigers. En daarom gaat het station de komende jaren flink op de schop. We gaan het historische stationsgebouw renoveren, het aantal opgangen naar de perrons uitbreiden en de huidige perrons verbreden en verlengen. Maar er komt dus ook meer ruimte voor treinen én reizigers: op en rond het station. Bij de Dijksgracht komt een vrije kruising, waardoor treinen zonder te wachten elkaar kunnen passeren. De werkzaamheden gaan van start in 2021 en zullen in 2028 afgerond zijn.

Verbouwd

In haar 130-jarig bestaan is Amsterdam al meerdere keren verbouwd. In 1869 is opdracht gegeven voor de aanleg van het Centraal Station in Amsterdam. Een kunstmatig aangelegd eiland in het IJ betekende de start voor het monument zoals we nu kennen. Aan de westkant lag Willemspoort, het eindstation van de lijn naar Haarlem. Aan de oostkant lag het station Weesperpoort, eindstation van de Rijnspoorweg (Utrecht – Arnhem – Keulen). Om een samenhangend spoorwegnet in ons land op te zetten voerde de regering de Spoorwegwet in. Voor Amsterdam betekende dit een verbinding met Den Helder en de bouw van een centraal personen- en goederenstation, waar de bestaande en nieuwe lijnen samen kwamen. Het begin van het huidige station.

1869: de start

In 1869 werd de opdracht gegeven. De aanleg van het stationseiland, stationsgebouw en emplacement heeft twintig jaar geduurd. Vooral de aanleg van de fundering was problematisch; negenduizend palen werden geheid om de bouwwerken een stevig fundament te geven. Met de uitvoering van het plan werd de binnenstad afgesloten van het IJ. In 1920 werd de oostelijke vleugel van het stationsgebouw afgebroken voor het Pakketpostgebouw, dat door Jos Cuypers, zoon van architect Pierre Cuypers, is ontworpen. Het spoorverkeer nam onderwijl onverminderd toe. Daarom werden ook nieuwe sporen toegevoegd, een tweede kap en een gebouw aan de IJzijde.

Jaren 80: enorme toename

Het aantal reizigers is inmiddels enorm toegenomen. De middelste tunnel wordt in de jaren 80 verbreed. Ook de Westtunnel wordt verbreed (in 2004). Inmiddels is ook gestart met de aanleg van de Noord-Zuidlijn onder het station. Hiervoor moet de middelste tunnel en de centrale hal van het station afgesloten worden. Ook wordt er gestart met de aanleg van het busplatform en een nieuwe entree aan de IJzijde.

In 2015 wordt het busplatform aan de IJzijde in gebruik genomen bovenop de IJ-hal, waar inmiddels restaurants en servicewinkels zijn gevestigd. Tevens zijn twee nieuwe passages onder het station uitgegraven. Beide worden een poortvrije doorgang onder het station. De IJpassage wordt in dit jaar geopend. Ook de fiets- en voetgangerstunnel is geopend en de taxi’s zijn verplaatst van centrum naar IJzijde. Een paar jaar later worden vanuit de centrale hal nieuwe trappen gerealiseerd die toegang geven tot de eerste etage. Daar zijn de monumentale corridors gedeeltelijk gerestaureerd en teruggebracht in oorspronkelijke staat.