Slimmer en sneller: ERTMS : Bodem vol verrassingen
Rara, wat is de link tussen ASAP van ProRail en verborgen bommen en granaten uit de Tweede Wereldoorlog? Antwoord: de afdeling Explosieven Opsporing, Geodesie en Geofysica van Heijmans Infra. Want deze afdeling is een van de ASAP-innovatiepartners. Afdelingsleider Hugo Hillen legt uit wat zijn team bijdraagt aan de innovatiestrategie.
Explosieven
Heijmans Infra kennen we als bedrijf dat werkt aan de openbare ruimte en infrastructuur in Nederland. Niet veel mensen weten dat Heijmans ook een afdeling Explosieven Opsporing, Geodesie en Geofysica heeft. Afdelingsleider Hugo Hillen: “Dit team onderzoekt de bodem en spoort explosieven op. Er liggen namelijk nog tonnen aan explosieven uit de Tweede Wereldoorlog in de grond. En je kunt niet bouwen op grond die vol ligt met bommen en granaten.”
Supernauwkeurige radar
Bodemmetingen voorafgaand aan bouwprojecten zijn niets nieuws, maar wat Hillen aantrok in de ASAP-aanbesteding was de vraag van ProRail om met nieuwe ideeën te komen. “Wij dachten: we hebben een goed idee en willen graag meedoen.” Heijmans’ innovatie draait om bodemmetingen en ‘fact based design’
“Onze radar meet supernauwkeurig wat er in de bodem zit, en vooral ook wat niet. In de bodem is van alles te vinden. Niet alleen kabels en leidingen, maar ook bijvoorbeeld restanten van stenen muren, boomwortels of voorwerpen van ijzer. Je moet altijd goed onderzoeken waar het om gaat. Bij ‘ijzer’ kan het een hoefijzer zijn of een oude fiets, maar ook een explosief uit de Tweede Wereldoorlog.”
Met de meetinformatie kan ProRail een exact ontwerp voor nieuwe kabels en leidingen maken en de oude spullen zonder gevaar uit de grond halen. “Zonder verrassingen achteraf, want die veroorzaken stagnatie. Hoe sneller en preciezer onze metingen zijn, hoe effectiever het ontwerp is en dus hoe sneller ProRail nieuwe kabels en leidingen kan aanleggen. En wij denken dat het inderdaad sneller en veiliger kan.”
Er liggen nog tonnen aan explosieven uit de Tweede Wereldoorlog in de grond. Je kunt niet bouwen op grond die vol ligt met bommen en granaten.
Testbaanvak
De innovatie van Heijmans is dus niet de radar zelf, maar vooral de nauwkeurigheid van metingen en inzicht in andere risico’s. In de testfase, die nu loopt, onderzoekt Hillens team in een representatief testbaanvak hoeveel ‘meetproductie’ ze kunnen maken per gebied en hoeveel tijd dat kost.
“Samen met ProRail bepalen we het meest geschikte baanvak. Dus niet te lang en niet te kort, met een gemiddeld spoorlandschap met borden, seinkasten, een spoorwegovergang, een sloot.” Na deze voorbereiding volgen de eerste proefmetingen met de grondradar. “Die is gemonteerd op een soort autootje naast het spoor, of op een lorrie op het spoor. Of je hangt hem aan een kraan of drone. Dat laatste kan niet overal, want voor vliegen met drones geldt strenge regelgeving.”
Na herhaling van de eerste metingen – twee keer – slaat Hillens team aan het rekenen. “De uitkomst van de rekensom laat zien: dit kunnen we leveren aan informatie en verwerking daarvan, afgezet tegen de meetsnelheid en lengte van het spoor. In de realisatiefase hoeven er minder proefsleuven gemaakt te worden, dat is tijdwinst.”
Praktijkfase
De testfase is eind 2022 afgerond. Daarna komt de praktijkfase, waarin Heijmans metingen doet van vele tientallen tot honderden kilometers om de versnelling te bereiken. Het einde van die periode is nu nog niet vast te stellen. “Een goede voorbereiding is noodzakelijk. Bovendien, bij innovaties mag het een beetje zoeken zijn, dingen moeten groeien. Het gaat ook om goed samenwerken en elkaar vertrouwen.”
Met dat laatste zit het wel goed, is Hillens ervaring. “De winst van ASAP is ook dat er leuke samenwerkingen ontstaan. We komen als innovatiepartners af en toe bij elkaar om ideeën en ervaringen uit te wisselen. Zo heb ik net overleg gehad met Geonext, dat met de gegevens uit onze metingen een digital twin, een virtuele versie van een fysiek object, kan maken.”
Geen wedstrijd
Bijzonder is dat de innovatiepartners elkaar niet als concurrenten zien, wat volgens Hillen wel vaak het geval is in de bouwwereld. “Vooral de jongere mensen in de club weten al lang dat het geen wedstrijd is, maar een gezamenlijk belang om ASAP tot een succes te maken.”
Dat succes houdt in dat ProRail de invoering van ERTMS tien tot vijftien jaar versnelt. Hillen durft niet te zeggen of dat gaat lukken. “Dat ligt niet aan de innovaties zelf, maar aan de omgevingsfactoren. Denk bijvoorbeeld aan de groeiende personeels- en materiaaltekorten. Maar we waarderen de snelle aanpak van ProRail. Het is spannend, maar ook een hartstikke leuke uitdaging. En mijn team is heel enthousiast om dit tot een goed einde te brengen!”