Veelgestelde vraag: Hoe legt ProRail financiele verantwoording af?

Kostendekkend

Voordat we kunnen uitleggen hoe en aan wie wij verantwoordelijk afleggen is het goed eerst even stil te staan bij de organisatievorm en de relatie met onze enige aandeelhouder, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. De bedrijfsvorm van ProRail is net zoals bijvoorbeeld Schiphol en Tennet een Besloten Vennootschap (BV). Daarmee lijken we een gewoon bedrijf dat winst maakt, maar de praktijk is anders. ProRail is dus een bedrijf, dat maatschappelijke taken uitvoert en geen winst maakt.

Aandeelhouder

Het ministerie van IenM is naast aandeelhouder ook onze concessieverlener. Het ministerie heeft ProRail in 2015 het beheer van het Nederlandse spoor tot 2025 toebedeeld. Dat is geregeld in de beheerconcessie. Ieder jaar maken wij op basis van deze concessie een beheerplan met een financiële onderbouwing. Het ministerie van IenM geeft aan welke prestaties van ons verlangd worden. Wij krijgen ieder jaar opnieuw financiering. Om verassingen te voorkomen leggen wij voor al onze bestedingen vooraf en achteraf verantwoording af aan onze aandeelhouder. Er wordt ook pas geïnvesteerd in het spoor na de uitdrukkelijke toestemming van het Ministerie.

Budgetten

De financiering bestaat uit de opbrengsten van de gebruiksvergoeding die de vervoerders elk jaar betalen om gebruik te mogen maken van het spoor. Het geld dat ProRail ontvangt van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) is enerzijds bestemd voor het onderhoud van het bestaande spoor en het regelen van het treinverkeer. Daarnaast ontvangen wij geld voor het bouwen van nieuwe stations, spoor en nieuwe fietsenstallingen. O

Onderhoud bestaand spoor

ProRail is allereerst verantwoordelijk voor het onderhoud van het bestaande spoor. Het budget daarvoor is afkomstig uit de BOV-gelden (Beheer, Onderhoud en Vervangingen). Jaarlijks stelt ProRail een Beheerplan op voor het onderhoud van het spoor. Daarin staan de doelstellingen, activiteiten en resultaten voor dat jaar, inclusief een doorkijk naar komende jaren. Het inhoud van het Beheerplan is gebaseerd op de Lange Termijn Spooragenda en de beleidsprioriteiten die het ministerie van Infrastructuur en Milieu samen met ons bepaalt.

Investeren in nieuwe spoor en voorzieningen

Daarnaast hebben we ook de zorg voor goede besteding van overheidsgeld voor het bouwen van nieuwe stations, spoor en bijvoorbeeld nieuwe fietsenstallingen. Dat projectengeld komt hoofdzakelijk vanuit het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT). Jaarlijks krijgen wij van IenM in totaal ongeveer 1,6 miljard euro voor. Ook leggen wij sporen en stations aan in opdracht van regionale overheden. Dat is ongeveer 300 miljoen op jaarbasis. Zij vragen ons bijvoorbeeld nieuwe onderdoorgangen te bouwen om overwegen te vervangen.

Verantwoording

ProRail legt op verschillende manieren verantwoording af over onze prestaties en werkwijze.

Elk kwartaal leggen we verantwoording af over onze prestaties en financiën in het kwartaalrapport. Deze wordt door onze raad van commissarissen en de audit commissie van de raad van commissarissen besproken en vastgesteld en gedeeld met het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Ieder half jaar krijgt het ministerie van IenM van ons een halfjaar- en jaarrapportage over de (financiële) voortgang van het beheerplan.

Bovendien maken wij elk jaar een jaarverslag (link is external) waarin wij de behaalde financiële prestaties beschrijven. Het jaarverslag wordt door een accountant gecontroleerd en goedgekeurd (link is external)en door het ministerie van Infratsructuur en Milieu in de rol van aandeelhouder vastgesteld. Het jaarverslag publiceren wij op onze website zodat iedereen kan zien hoeveel geld wij hebben uitgegeven en waaraan.

Nieuwbouwprojecten

Daarnaast stellen wij elk kwartaal voor ieder MIRT-project een rapportage op. Hierin komen scope, tijd, geld, risico’s, kasstroom en toelichting op gevraagde actie aan de orde. Deze rapportages zijn onderdeel van de Departementale Voortgangs Rapportage. De rapporten worden op projectniveau besproken met de projectleiders van IenM. Elk directeurenoverleg (6x per jaar) wordt de status van een aantal grote spoor- en stationsprojecten besproken. Jaarlijks wordt een accountantsverklaring afgegeven bij de jaardeclaratie per MIRT-project. Daarnaast wordt ook na afronding van elk MIRT-project een accountantsverklaring afgegeven.

Parlement

Onze beheerplannen, MIRT uitgaven en jaarverslagen worden door het ministerie van IenM gedeeld met de leden van de Tweede Kamer.