Trillingen : Wat kunnen we doen?
Er is geen wetgeving, maar we hebben wel een paar mogelijkheden om trillingen van voorbij rijdende treinen te verminderen. Dit is echter nooit eenvoudig. Omdat er zoveel dingen een rol kunnen spelen is er niet een standaardoplossing.
Mogelijke oplossingen
-
Onderhoud
Bij meldingen van trillingsoverlast kijken we hoe het spoor erbij ligt. Soms kan extra onderhoud het probleem verminderen of oplossen. We onderzoeken eerst met de onderhoudsaannemer, waar een klacht precies vandaan komt. Het kan bijvoorbeeld aan een wissel liggen, of aan een las die niet meer goed is. Als het onderhoud niet in orde is, of wanneer de veiligheid in gevaar is, kunnen we dit oplossen. Wat kapot is, wordt gemaakt en meestal verdwijnt de overlast gedeeltelijk of helemaal.
-
Treinen
Ook de treinen zèlf kunnen trillingen veroorzaken. Zo geven treinen met ’vierkante’ (ongelijk gesleten) wielen, of zwaarbeladen treinen vaak meer trillingen. Helaas kunnen wij hier niets aan doen zolang de vervoerders zich houden aan de ‘gebruiksregels’ van het spoor. ProRail probeert vervoerders aan te moedigen hier rekening mee te houden, ook als alles binnen de regels valt maar mensen toch overlast ervaren.
Trillingen kunnen in ieder geval niet komen door een trein die harder rijdt dan mag. Het spoor in Nederland heeft namelijk Automatische Treinbeveiliging (ATB). Dit betekent dat als een trein harder rijdt dan wat mag op dat stuk spoor, de trein automatisch remt.
-
Onderzoek
In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzoekt ProRail in welke situaties trillingen ontstaan en welke maatregelen spoortrillingen bij de bron kunnen verminderen. Hiervoor is een programma opgezet: de Innovatieagenda Bronaanpak Spoortrillingen (IBS) waarbij wetenschappelijk onderzoek (STEM) en praktijkproeven (pilots) worden gedaan.
STEM is de afkorting van Spoor Trillingen Emissie Model. Dit is een speciaal rekenmodel dat we ontwikkelen, om te kunnen begrijpen in welke situaties trillingen ontstaan. We doen dit samen met TU Delft, Deltares en TNO, De bedoeling is dat STEM een betrouwbare voorspeller wordt van de situaties waarin spoortrillingen ontstaan. Dat maakt het mogelijk om maatregelen te nemen die trillingen bij de bron aanpakken. Het programma is gestart in 2021 en loopt tot 2026.
Moeilijk te voorspellen
We kunnen trillingen niet goed voorspellen. En er kwamen steeds meer klachten. Dit laatste komt omdat er meer treinen zijn gaan rijden en er dichter tegen het spoor aan gebouwd wordt. Deze twee dingen zullen in de toekomst alleen maar toenemen. Voor gemeenten, projectontwikkelaars en andere betrokkenen is er daarom een handreiking opgesteld om bij nieuwbouw langs het spoor rekening te houden met trillingen door treinverkeer.
Europese samenwerking
ProRail neemt deel in het Europese research programma Europe’s Rail. In dit onderzoeksprogramma doen de Europese spoorwegondernemingen en industrie onderzoek naar innovaties en vernieuwingen voor de railsector.