: Veelgestelde vragen

We kunnen het geluid op drie manieren verminderen:

1. door geluidsschermen te bouwen;
2. door raildempers aan het spoor te bevestigen;
3. door een gebouw te isoleren (gevelisolatie).

Een geluidsscherm zorgt voor verreweg voor de grootste afname van geluid (gemiddeld 8-10 dB). Het effect van een raildemper is beperkt (2-3 dB). Dit is te vergelijken met een scherm van 1 meter hoog. Wanneer bovenstaande maatregelen onvoldoende blijken, onderzoeken we de mogelijkheid om de gevel van een woning te isoleren.

Gevelisolatie zorgt voor een afname van geluid. Maar dit geldt enkel voor het geluid binnenin de woning. Buiten een woning levert dit geen afname van het geluid op. In de buurt van een woonomgeving is het ook mogelijk dat we maatregelen treffen om een spoorbrug stiller te maken. De Wet milieubeheer bepaalt de maximale grens van het toegestane geluid. Als de geluidshinder op een locatie ver boven de norm is, komen er dus geluidsschermen.

We voeren de geluidmaatregelen uit volgens de Wet milieubeheer. Deze wet geeft een maximum grens aan voor het aantal toegestane decibellen. Hiermee bedoelen we het geluidniveau van het spoor bij de gevel (aan de buitenzijde) van de woning.

In de meeste gevallen is deze grens 65 of 70 dB. Om de schermhoogte te bepalen berekenen we hoeveel dB het geluid moet afnemen en welke schermhoogte hiervoor nodig is. Ook is met gemeentes afgestemd of er bezwaren zijn voor een hoog scherm, bijvoorbeeld omdat dit het uitzicht in een landelijke omgeving wegneemt.

Na publicatie konden belanghebbenden een zienswijze indienen of in beroep gaan. Dit heeft op sommige locaties ook geleid tot een aanpassing aan een geluidsscherm. Inmiddels zijn bijna alle geluidsmaatregelen definitief vastgesteld. Aanpassingen zijn dan niet meer mogelijk.

We voeren de geluidmaatregelen uit volgens de Wet milieubeheer. Deze wet geeft een maximum grens aan voor het aantal toegestane decibellen. Op die manier zorgen we ervoor dat de huidige en toekomstige bewoners van een woning verzekerd zijn van een maximale grens aan geluid.

Na publicatie konden belanghebbenden een zienswijze indienen of in beroep gaan. Dit heeft op sommige locaties ook geleid tot een aanpassing aan een geluidsscherm. Inmiddels zijn bijna alle geluidsmaatregelen definitief vastgesteld. Aanpassingen zijn dan niet meer mogelijk.

Als we een scherm ontwerpen, houden we rekening met de directe omgeving van het scherm. Dit betekent dat wanneer het scherm in de buurt van een woning komt te staan, we rekening houden met het licht dat op de gevel van een woning valt. Zo nodig maken we het bovenste deel van een scherm transparant, om voldoende licht door te laten. We houden geen rekening met af- of toename van zonlicht in een tuin.

De maximale hoogte van het toegestane geluid is vastgelegd in de Wet milieubeheer uit 2012. Dit ligt dus vast in de wet en wordt niet bepaald door de beleving van de geluidshinder van bewoners.

Geluidshinder wordt immers ook per persoon anders ervaren. Het geluid terugbrengen tot aan de maximale grens is een wettelijke verplichting voor ProRail. Daarom voeren wij deze maatregelen nu landelijk door. Op sommige locaties is de huidige geluidbelasting onder het maximum en treffen we toch maatregelen. Zo beschermen we de huidige, maar ook de toekomstige bewoners van een woning tegen te veel geluid.

Een geluidsscherm zorgt (afhankelijk van de locatie en hoogte) gemiddeld voor een afname van 8-10 dB. Om een idee te geven: een afname van bijvoorbeeld 80 naar 70 dB betekent dat je in plaats van een motorfiets die hard voorbij rijdt het geluid van normaal verkeer hoort. Raildempers zorgen gemiddeld voor een afname van 2-3 dB.

Gevelisolatie zorgt voor een afname van geluid binnen, maar hoeveel dat is verschilt per woning. Dit hangt af van hoe goed de woning al geïsoleerd is en welke isolatiemaatregelen er worden getroffen. De maatregelen en het effect ervan beschrijven we in een saneringsplan.

Als jij in een woning woont waarvoor we maatregelen nemen en je het saneringsplan kan inzien, dan sturen wij hierover een brief. Je kunt dan voor jouw woning precies zien hoeveel dB het geluid gaat afnemen. Dit staat in bijlage 1 van het saneringsplan.

Binnen het MJPG werken we met verschillende typen geluidsschermen: 

1. het casettescherm met cortenstaal
2. het casettescherm met schanskorf
3. het casettescherm met geperforeerde plaat
4. het casettescherm met mozaïek
5. het houtvezelbetonscherm

In de praktijk verschilt het uiterlijk van de schermen per locatie. Dit is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het type grond, de beschikbare ruimte, de omgeving en een eventuele stedenbouwkundige visie van de gemeente. In uitzonderlijke gevallen plaatsen we transparante schermen, bijvoorbeeld om voldoende zonlicht door te laten.

Bekijk hier de geluidsschermen

Wanneer het nodig is snoeien we de beplanting aan de spoorzijde van een scherm. Graffiti wordt enkel verwijderd wanneer het racistische of extremistische teksten betreft. Op stations onderhoudt NS de geluidsschermen.

In 2023 hebben we alle saneringsplannen bij Bureau Sanering Verkeerslawaai ingediend. Zij heeft het sanerinsplan en bijbehorend besluit van het ministerie gepubliceerd. Na publicatie konden belanghebbenden een zienswijze indienen of in beroep gaan. Inmiddels zijn bijna alle geluidsmaatregelen definitief vastgesteld. 

Wanneer een plan onherroepelijk is worden de maatregelen binnen zeven jaar uitgevoerd. We houden de omgeving op de hoogte van het proces en de planning via onze website en brieven aan de betreffende bewoners langs het spoor.

Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het gevelisolatieonderzoek van Rijkswaterstaat én ProRail. Met gevelisolatieonderzoek kunnen we berekenen wat het geluidsniveau binnenshuis is. Als het geluidsniveau binnenshuis te hoog is, dan kan Rijkswaterstaat uw woning extra isoleren. Bij geluidsisolatie kunt u denken aan het aanbrengen van dubbel glas, geluidsdempende ventilatie of het dichten van kieren.

Het aanbrengen van deze isolatie gebeurt alleen met uw toestemming en op kosten van het MJPG. Als uw woning in aanmerking komt voor gevelisolatieonderzoek, dan ontvangt u van Rijkswaterstaat een brief waarin u om toestemming voor het onderzoek wordt gevraagd. Uit dit onderzoek kan ook blijken dat uw woning al goed geïsoleerd is en er geen aanvullende isolatie nodig is.

Voordat we gevelisolatie uitvoeren, doen we onderzoek. Komt het geluidsniveau binnenshuis niet boven de wettelijke norm? Dan komt de woning niet in aanmerking voor gevelisolatie. Komt het geluidsniveau wel boven de wettelijke norm, dan doen we een aanbod om de woning te isoleren.

Denk hierbij aan het afdichten van kieren, het plaatsen van dikkere ruiten of het verbeteren van de dakisolatie. De planning voor gevelisolatie is nog onduidelijk en verschilt per locatie. Rijkswaterstaat neemt hierover contact op. 

Meer informatie over gevelisolatie? Kijk op rws.nl/gevelisolatie.

Het is niet meer mogelijk om bezwaar te maken. Vanaf het moment dat Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV) het ontwerpsaneringsplan heeft gepubliceerd, had de omgeving zes weken de tijd gehad om te reageren. Alle reacties zijn beantwoord en terug te vinden in het Nota van Antwoord. Vervolgens heeft het ministerie een definitief besluit genomen. Belanghebbenden die vonden dat hun belang onvoldoende was meegenomen konden in beroep gaan. Inmiddels is de termijn om in beroep te gaan verstreken. 

U vindt de saneringsplannen en bijbehorend besluit van het ministerie terug op de website van Bureau Sanering Verkeerslawaai. 

Het meten van geluid is altijd een momentopname. Het wettelijke maximum aan geluid is echter een jaargemiddelde. Om het geluidsniveau van het spoor te bepalen voeren we daarom berekeningen uit. Deze berekeningen zijn gebaseerd op langdurige metingen. Hiermee houden we rekening met pieken en dalen van het geluid. Dit geeft een preciezer resultaat dan een meting op één moment.

Ook kunnen we berekenen wat het toekomstige effect van eventuele maatregelen is. Op een aantal plaatsen in Nederland heeft het RIVM een vaste meetopstelling staan om het geluid het hele jaar door te kunnen meten. Zo controleert zij of het rekenmodel nog steeds overeenkomt met de werkelijkheid.

Het Meerjarenprogramma Geluidsanering heeft de wettelijke taak om het geluid langs het spoor onder de norm te brengen. We kijken vanuit dit programma niet naar trillingen. ProRail is in opdracht van het ministerie wel bezig met een uitgebreid onderzoek naar trillingen. U leest hier alles over op de pagina Innovatieagenda Bronaanpak Spoortrillingen.