: Duurzaam op weg met led

Iedereen kent ze: de borden die je de weg wijzen op de Nederlandse stations. Al 30 jaar worden de 11.000 iconische borden met tl verlicht voor betere zichtbaarheid. De weg vinden gaat dan ook opvallend goed op Nederlandse stations, maar het kan een stuk energiezuiniger, vindt Andreas Toufexes, adviseur bij ProRail Stations. Tijd dat het wordt omgezet… naar led!

Energie besparen 

De blauw-witte borden zijn niet weg te denken van de Nederlandse stations. "Aan het ontwerp hoeft ook niets veranderd te worden, die borden kunnen nog makkelijk decennia mee”, zegt Andreas. “Maar er is grote winst te behalen op het energieverbruik van de interne verlichting. Theoretisch verbruiken de borden vandaag de dag zo’n 3.6 miljoen kilowattuur per jaar. Dat staat gelijk aan het jaarlijks verbruik van ongeveer 1.450 huishoudens. Met ledverlichting zou je dit minimaal kunnen halveren.” 

Materiaal besparen

Ledverlichting vermindert niet alleen de milieu-impact door lager energieverbruik. Het bespaart bovendien een hoop materiaal en onderhoud, legt Andreas uit. “We vervangen de huidige tl-verlichting standaard elke twee à vier jaar. Zo voorkomen we defecte verlichting op de stations. Maar elke twee jaar nieuwe lampen in 11.000 borden plaatsen kost niet alleen veel lampen, het levert ook veel CO2-uitstoot en fijnstof op van de ritjes ernaartoe. Je kunt er namelijk best vanuit gaan dat dat met dieselbusjes wordt vervoerd. Ledverlichting hoeft daarentegen maar eens in de 15 jaar vervangen. Dat scheelt dus behoorlijk.”

Van idee naar uitwerking

Helaas is het niet zo dat je gewoon een ander lampje kunt indraaien. “Er moest een heel modulair systeem ontworpen worden dat in alle bestaande borden past. Want de borden zelf kunnen gewoon blijven. Het moest een klikbaar systeem zijn en de kwaliteit van de verlichting moest minimaal gelijk zijn. Dat is ontwerpbureau Scope erg goed gelukt. De gelijkmatigheid van het licht is zelfs beter dan bij tl.”

Succesvolle pilot

Het kliksysteem is de afgelopen tijd uitvoerig getest door de installateur op perron 2 op station Zwolle. “Het ene perron kreeg ledverlichting, de ander hield de tl-buizen. Zo konden we het verschil precies meten. En wat blijkt? Het werkt inderdaad! Daarom kan het systeem nu voor alle stations in het hele land worden doorgevoerd. We hopen in 2023 te kunnen starten met de uitvoering."

Toekomstmuziek

Tot die tijd werkt Andreas, samen met het ontwerpbureau, nog verder aan het ontwerp. “We willen bijvoorbeeld graag dat het ook ‘refurbishbaar’ is. Bij een defect haal je dan het paneel eruit, je vervangt het voor een nieuwe, en brengt de kapotte variant naar de fabriek voor reparatie. Zo hoef je nooit wat weg te gooien en is de weg vinden op stations niet alleen duurzaam, maar ook circulair.”