Het weer : Winter

Het spoor is kwetsbaar voor sneeuw en strenge vorst. Daarom nemen we maatregelen om het spoor zo goed mogelijk te wapenen tegen winters weer. Dat doen we tijdens de winter, maar ook al daarvoor.

Aangepaste dienstregeling

Wordt er sneeuw of vorst voorspeld? Dan kunnen ProRail en NS uit voorzorg de dienstregeling aanpassen. Dat betekent dat op veel plekken treinen elk half uur rijden in plaats van elk kwartier of elke tien minuten. Waar mogelijk worden deze treinen verlengd.

In een aangepaste dienstregeling is ruimte om eventuele vertragingen op te vangen en het treinverkeer om te leiden. Zo voorkomen we dat een lokale verstoring het treinverkeer in grote delen van het land ontregelt.

Crisisteam ProRail en NS

We passen de dienstregeling alleen aan na uitgebreid meteorologisch advies van het Operationele Controle Centrum Rail (OCCR). Dit doen we op basis van meteorologische informatie vanuit het weerbureau. Dit centrum is een samenwerking van ProRail, vervoerders en spooraannemers. Het weerbureau van het OCCR houdt de weersvoorspellingen nauwlettend in de gaten en werkt samen met Weerplaza en het KNMI.

Gladheid op perrons

Sneeuw en vorst kunnen voor gladheid zorgen in en om stations, vooral op perrons. Daarom strooien we bij winters weer op veel stations zand, zout of dooikorrels. Bij sneeuw zorgen we dat perronranden, looppaden en de toegangswegen sneeuwvrij zijn.

Verwarmen van wissels

Sneeuw vergroot de kans op storingen aan wissels. Wissels kunnen bevriezen of blokkeren door ijs en sneeuw. Zodra het koud wordt, verwarmen we daarom 5000 van de ruim 7000 wissels met wisselverwarming. Daarnaast graven we veel wissels uit. Sneeuw en ijs blijven dan niet op de wissel liggen maar vallen erdoorheen.

We testen onze wisselverwarming al in de zomer. Zo zorgen we dat de wissels goed voorbereid zijn op de winter. In 2017 plakten we bovendien 1500 draadloze sensoren op wissels. Die sensoren geven op afstand aan of de wisselverwarming goed werkt.

Anti-icing onder de trein

Soms hecht sneeuw zich aan de onderkant van treinen en vormt het een ijsblok. Als de ijsblokken vallen, kunnen treinen beschadigen en wissels blokkeren. Om dat tegen te gaan, besproeien we in de winter de onderkant van treinen met de biologisch afbreekbare stof glycol.

Door deze ‘anti-icing’ kan sneeuw zich een aantal weken moeilijk hechten. We hebben zeven anti-icing-installaties: in Hoofddorp, Amsterdam, Watergraafsmeer, Den Haag, Utrecht, Nijmegen en Eindhoven.

Extreem winters weer

Soms zijn we niet opgewassen tegen de natuur. Dat merkten we tijdens de extreme weersomstandigheden in februari 2021. Grote hoeveelheden (stuif)sneeuw en langdurige kou zorgden voor een ernstig ontregeld spoorsysteem. Twee dagen lang lag het treinverkeer helemaal stil en ruim een week ondervonden reizigers en vervoerders veel hinder. Toen alles weer reed hebben ProRail en NS samen onderzoek gedaan om van de situatie te leren. Lees hier welke extreme omstandigheden het spoorverkeer stil kunnen leggen en wat ProRail en NS doen om daarna weer zo snel mogelijk treinverkeer mogelijk te maken.

IJzel en rijp

Vorst kan samen met mist en weinig wind leiden tot rijp op de bovenleiding. Daarnaast kan ijzel zorgen voor ijsgroei aan de bovenleiding. Rijp en ijsvorming op de bovenleiding veroorzaken slijtage van de stroomafnemer op de trein en vermindert zo het contact. In het ergste geval krijgt de trein geen stroom en kan hij niet rijden. Om de hinderlijke aangroei van ijs te voorkomen, blijven we zoveel mogelijk rijden met (lege) treinen.