Duurzaam pionieren: wissels hergebruiken

Flinke milieuwinst

Hergebruik kan zo’n 4300 ton CO₂ milieuwinst per jaar opleveren. Dat staat gelijk aan de CO2-opname van zo’n tweeduizend bomen. Toch is hergebruik nu nog niet gebruikelijk voor spoormaterialen. “We wisten bij de start van dit project twee dingen: we willen vernieuwen en we willen verduurzamen. De vraag was alleen hoe”, vertelt Bas Rodigas, bouwmanager bij ProRail. “Daarom moesten we eerst met de aannemer om de tekentafel om af te kaderen en doelstellingen te bepalen. Dat leverde een bevlogen projectteam van ProRail en VolkerRail op."

Uitgebreid testen

Om duurzame impact te maken, zonder dat het ten koste gaat van tijd, kwaliteit en veiligheid, is een vernieuwend, creatief proces nodig. Wissels, dwarsliggers of spoorstaven gebruik je immers niet zomaar opnieuw. “Dat moet veilig zijn en aan allerlei regels voldoen”, legt Mario Pieper, projectmanager bij VolkerRail uit. “Nu die criteria zijn opgesteld en getoetst, kunnen we de materialen verzamelen, testen en opknappen waar nodig. Dat doen we nu in een grote opslaglocatie in Wijk bij Duurstede.”

De grote wisseltruc

Op een groot industrieterrein, tussen bergen spoorstaven en stapels dwarsliggers, ligt een wissel uit het Haagse Binckhorst. Klaar voor de keuring. “We hebben het in zijn geheel vervoerd en de houten dwarsliggers vervangen voor kunststof alternatieven”, vertelt Bas. “Met een wisselmal controleren we of de afstand tussen de spoorstaven precies binnen de marges valt. Dit apparaatje meet met ultrasone golven ook of er geen scheurtjes in het staal zitten. Zijn alle tests akkoord? Dan wordt dit wissel straks ingebracht in Moerdijk.”

Goede hoop

Beide heren zien het resultaat positief in, zowel van het wissel, als van de pilot. “Dit wissel is goedgekeurd en kan nog minstens 15 jaar mee. Maar op dit goederenemplacement in Zeeland wordt het straks niet zo intensief bereden,” zegt Bas. “Daarom redt het de 25 jaar waarschijnlijk ook prima.”

Het is hoe dan ook winst. “Dit is materiaal dat anders bij het oud ijzer zou belanden”, vertelt Mario. “En het gaat niet om één wissel of één project”, vult Bas aan. “Het mooiste zou zijn als we kunnen laten zien dat deze manier van hergebruiken werkt en straks de standaard wordt. Moet je nagaan hoeveel CO₂, geld en nieuw materiaal we dan kunnen besparen!”

Nieuw beleid

De pilot is een proeftuin waarbij we buiten de gebaande paden gaan van het normale beleid. Na zorgvuldige evaluatie zal, daar waar blijkt dat dit kan, het beleid voor hergebruik van wissels worden aangepast.