ProRail: investeringen blijven achter, focus op onderhoud

Een verschuiving

CEO John Voppen lichtte dit besluit toe tijdens een persbijeenkomst in Haarlem, waar ProRail zijn werkzaamheden voor komend jaar en de uitdagingen toelichtte. De locatie is exemplarisch voor de huidige stand van zaken: uitbreidings- en vernieuwingsprojecten die gepland waren in die stad zijn voorlopig geschrapt. Er is een tekort van 60 miljoen euro voor werkzaamheden waar vervoerders en regionale bestuurders lang op hebben aangedrongen.

“Dat lijkt een besparing,” zegt John Voppen, “maar het is in werkelijkheid een verschuiving. De uitgestelde werkzaamheden blijven nodig om het spoor klaar te maken voor de toekomst. We moeten dus later nog eens terugkomen en dat maakt het duurder, zorgt voor meer hinder en vraagt om meer vakmensen die al schaars zijn op de arbeidsmarkt.” ProRail benadrukt dat Haarlem niet op zichzelf staat. Ook voor andere belangrijke knooppunten dreigen projecten in de ijskast te gaan.

Meer investeringen nodig

De Nederlandse overheid besteedt momenteel 1,2 procent van het bbp aan infrastructuur, zoals het spoor, wegen en vaarwateren. Dat is onvoldoende om de verwachte mobiliteitsgroei op te vangen, stelt ProRail. Daarom pleit de spoorbeheerder - samen met Rijkswaterstaat en de Logistieke Alliantie - voor een verhoging naar minimaal 2 procent. Dat moet voorkomen dat Nederland in eenzelfde situatie als Duitsland belandt. Daar leiden de achterstanden nu al tot jarenlange hinder en torenhoge kosten.

ProRail maakt af waaraan het begonnen is. Daarvoor zijn wel meer investeringen nodig, zoals voor:

• De reconstructie van de HSL
• Het mogelijk maken van militair transport over het spoor
• Extra miljoenen voor overwegveiligheid
• Toekomstbestendig maken van de Oude Lijn
• De versnelling van ERTMS

Ondergrens

Het Basis Kwaliteitsniveau Spoor (BKN) is het minimumniveau, waarop het Nederlandse spoorwegnet moet worden onderhouden om veilig, betrouwbaar en toegankelijk te blijven. Dit minimumniveau is afgesproken met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het vormt de ondergrens voor wat er nodig is om het spoor goed te laten functioneren, ook wanneer er onvoldoende middelen zijn voor vernieuwing of uitbreiding. Op dit moment kent de financiering van het BKN echter een significant gat, onder andere door prijsstijgingen van materialen en werkzaamheden. ProRail heeft met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afgesproken dat dit tekort wordt aangevuld, zodat het BKN daadwerkelijk kan worden gedekt.
 
ProRail ziet daarnaast graag dat binnen dit BKN expliciet ruimte komt voor investeringen in suïcidepreventiemaatregelen. Hoewel elke suïcide in de eerste plaats een ingrijpende tragedie is voor nabestaanden, machinisten en hulpverleners, heeft het ook grote impact op het spoorsysteem: ongeveer 25 procent van alle verstoringen op het spoor is hieraan gerelateerd. Met een startkapitaal voor het plaatsen van extra slimme camera’s en een structurele investering van 2 miljoen euro per jaar kan ProRail gerichte maatregelen nemen om suïcides te voorkomen, zoals het aanpassen van risicolocaties.