Jaarverslag 2018: investeren in de mobiliteit en stations van Nederland

President-directeur Pier Eringa: “Nog nooit eerder reden de treinen in Nederland zo vaak op tijd. Een prestatie waar we wereldwijd hoge ogen mee gooien. Nederland behoort daarmee tot de top van de mondiale spoorwereld.”

Vernieuwen en verbeteren

Het reizigers- en goederenvervoer neemt toe en daar hebben we beter spoor en grotere stations voor nodig. Daarom werkt ProRail aan vernieuwing en uitbreiding van spoor en sanering van wissels. Om het aantal ongeplande verstoringen te voorkomen, vervangen we infrastructuur waar dat nodig is. De komende jaren wordt er ook fors geïnvesteerd in comfortabeler, betere en slimmere stations.

Blijven investeren

“Je mag van ons verwachten dat wij veel energie steken in het continu verbeteren van onze dagelijkse prestaties”, aldus Pier Eringa. “De KPI's en de bijbehorende normen die we met het ministerie overeen zijn gekomen, houden ons daar scherp op. Wat we niet uit het oog moeten verliezen, is hoe we Nederland ook op de middellange en lange termijn in beweging blijven houden en hoe we de capaciteit van het spoor en onze stations mee laten groeien. Het is nodig dat we blijven investeren in een beter en verfijnder OV-netwerk, meer en snellere treinen, betere en comfortabele stations en meer fietsenstallingen. Daarmee willen wij bijdragen aan de verbetering van de bereikbaarheid van Nederland en de beleving van de reiziger”.

Bekijk het complete jaarverslag van ProRail op jaarverslagprorail.nl.

Hoogstandjes

Vanaf 2018 rijdt er elke tien minuten een trein tussen Amsterdam en Eindhoven. De komende jaren wordt het aantal treinen op andere drukke trajecten ook geïntensiveerd. Een aantal stations is ingrijpend vernieuwd, waaronder Assen en Eindhoven. In Eemshaven hebben we een nieuw station gerealiseerd. We hebben vorig jaar een nieuwe spoorbrug in Utrecht ingepast en de natuurbrug Duinpoort feestelijk geopend. Voor twee andere natuurbruggen zijn we begonnen met de voorbereidingen.

Overwegen

Vorig jaar waren er 32 aanrijdingen op overwegen waarvan veertien met dodelijke afloop. We zien helaas ook nog steeds veel gevaarlijk gedrag op en rond overwegen. Vorig jaar schreven we bijna 3.000 boetes uit voor gevaarlijk gedrag op en rond overwegen. In 2018 waren de Niet Actief Beveiligde Overwegen (NABO's), in de volksmond 'onbewaakte overwegen', regelmatig in het nieuws. Deze zijn gevaarlijk en niet meer van deze tijd. ProRail heeft een aantal van de overwegen afgesloten, onder meer met betonblokken. ProRail zet zich in om alle openbaar toegankelijke NABO’s op het reizigersnet zo snel mogelijk op te heffen, (innovatief) te beveiligen of gebruikers een alternatief aan te bieden zoals een brug of tunnel.

Meer derdenstoringen, minder technische storingen

Het afgelopen jaar stonden treinen minder vaak stil door een storing aan de infrastructuur, 10% minder dan in 2017. ProRail heeft maatregelen genomen om het aantal verstoringen terug te dringen en zo overlast voor reizigers te beperken. Met bijvoorbeeld speciale tracéteams op de drukste trajecten, met nieuwe technieken en innovaties om verstoringen te voorkomen en door afspraken te maken over het sneller oplossen van incidenten.
De honderd grootste incidenten werden met name veroorzaakt door externe factoren (36). Denk aan aanrijdingen met wegverkeer, personen of dieren, stroomstoringen bij onze leveranciers, omgevallen bomen op het spoor of een aangepaste dienstregeling van een vervoerder. Deze ‘derdenstoringen’, ook wel ‘niet beïnvloedbare infra-storingen’ genoemd, zijn door het ministerie administratief bij ProRail ondergebracht. Daarnaast bestaan er ook technische incidenten (33) zoals wisselstoringen, seinstoringen of haperingen aan de energietoevoer. Deze laten duidelijk een dalende lijn zien. Een reductie van 20% in de afgelopen vijf jaar. Tot slot zijn er verstoringen door defecte treinen (20) en werkzaamheden (11).

Transparant over prestaties

ProRail vindt het belangrijk dat iedereen zelf kan beoordelen of de spoorbeheerder goed werk verricht. Daarom is er een online dashboard waar gegevens over onder meer gemaakte reizen zijn terug te vinden. https://prestaties.prorail.nl/ (doorklikken op bijvoorbeeld reizigersvervoer of storingen op de infra)

Sudoku: meer werkzaamheden, maar minder overlast voor reizigers

Om het spoor in goede conditie te houden, wordt er veel gewerkt aan het spoor. Dit is hard nodig om het spoor veilig en betrouwbaar te houden maar ook om de groei van mobiliteit mogelijk te maken voor het spoor van de toekomst. Het goede nieuws is dat reizigers in 2019 20% minder overlast gaan ondervinden van alle werkzaamheden dan in 2018 en 2017. Door een nieuwe werkwijze kan ProRail meer treinen laten rijden terwijl er aan het spoor wordt gewerkt. Werkzaamheden worden bijvoorbeeld verder vooruit gepland in een zogenaamde masterplanning. Daarin kijken we naast het zo goed mogelijk combineren van werkzaamheden ook naar een optimale verdeling van specialistisch werk en kosten. We betrekken hierbij onze stakeholders zoals vervoerders, gemeenten, goederenterminals en Schiphol. Zo proberen we hinder voor de reizigers zoveel mogelijk te beperken. Ook geven we de ruimte aan nieuwe innovaties en stimuleren we aannemers effectiever te werken door gebruik te maken van bonusprikkels. Door deze werkwijze hebben we de hinder met  20% kunnen verminderen. Met de nieuwe werkwijze kijken we 3 tot 5 jaar vooruit. Met meer dan 2.500 projecten en meer dan 10.000 werkzaamheden die gecombineerd moeten worden, is dat als een gigantische sudoku.

Stations voor iedereen

We maken ruimte voor nog meer treinverkeer en voor meer reizigers op de stations. De afgelopen tien jaar zijn er ruim vijftig moderne stations bijgebouwd of vernieuwd. Bij het (her)inrichten van de stations letten we op méér dan alleen capaciteit. Elke reiziger, ook die met een functionele beperking, moet zich er makkelijk kunnen bewegen en aangenaam kunnen verblijven. Nederland is het eerste land in Europa waar alle stations toegankelijk zijn gemaakt voor blinden en slechtzienden. Op bijna alle stations, groot en klein, zijn geleidelijnen aangebracht en overal zijn trappen en liften voorzien van brailleplaatjes met stationsinformatie. Op veel grote stations zijn stationsplattegronden in reliëf en met contrasterende kleuren beschikbaar. De meeste stations zijn toegankelijk voor mensen in een rolstoel. We zijn nu bezig om in het hele land de perronhoogtes aan te passen om een gelijkvloerse instap in de trein mogelijk te maken. Zo kunnen mensen in een rolstoel steeds vaker zelfstandig reizen.

Lees verder in de magazines Station NXT - Stations van de toekomst en Station NXT - Regionale stations van de toekomst. 

Fietsparkeerplaatsen

Op bijna alle stations zijn er de afgelopen jaren extra fietsparkeerplaatsen aangelegd. We gaan de komende jaren flink werk maken van het uitbreiden van het aantal stallingsplaatsen bij andere stations. Er zijn er nu zo'n 554.000 en dit willen we snel uitbreiden tot 650.000. Vóór 2020 moeten de grootste 'fietsparkeerknelpunten' bij stations zijn opgelost.

Spoorgoederenvervoer

Jaarlijks vervoeren 23 goederenvervoerders miljarden tonnen goederen over het Nederlandse spoor. Van kleding en voedsel tot auto’s en machineonderdelen. Het spoorgoederenvervoer draagt bij aan duurzame mobiliteit in Nederland vanwege de lage CO2-uitstoot en de efficiënte manier van vervoeren. Zo kan één goederentrein net zoveel vervoeren als ongeveer 56 zeer vervuilende vrachtwagens. Samen met de Havenbedrijven van Rotterdam en Amsterdam hebben we ons ten doel gesteld om het goederenvervoer per spoor verder te verbeteren. ProRail werkt ook internationaal aan het verbeteren van goederencorridors. Vanuit Nederland gaat het dan om de lijnen Rijn – Alpen, Noordzee – Middellandse Zee en Noordzee – Baltische staten. Dit doen we onder meer door het rijden met langere goederentreinen mogelijk te maken en door te investeren in de bereikbaarheid van de Maasvlakte en de haven van Amsterdam. In 2018 hebben we ook een proef gedaan met het ATO-systeem (Automatic Train Operation) op de zelfrijdende goederentrein.