Waarom worden kwartshoudende stenen als ballast gebruikt?
Veelgestelde vraag
Kwartshoudende ballast
Kwarts is een veelvoorkomend materiaal in de aardkorst. Het zit dan ook in veel producten die in de bouw gebruikt worden. Denk aan bakstenen, tegels en beton. Ook in de ballaststenen zit veelal kwarts. Het aantal groeves met kwartsloze stenen is beperkt. Wij stellen strenge eisen aan de ballast die wij voor het spoor gebruiken. Deze eisen, onder meer ten aanzien van hardheid, slijtvastheid en laag percentage stof dat in de ballast mag zitten, zorgen ervoor dat alleen ballast dat geschikt is voor ‘spoorse’ toepassingen gebruikt mag worden.
Aannemers kiezen wélke steen ze kopen en gebruiken in een spoorproject. Zij kiezen vaak voor groeves met kwartshoudende steen. Dat kan ook, want ProRail stelt alleen eisen aan de gebruikte steen op het gebied van onder meer hardheid, slijtvastheid en de mate waarin ze van stof worden ontdaan in de groeve.
We stellen geen eisen aan wel of geen kwarts in de steen. Werken met kwartshoudende materialen kan veilig als arbomaatregelen, zoals het dragen van FFP3-stofmaskers waar voorgeschreven, worden nageleefd.
Kwartsloze stenen zijn beperkt gebruikt in spoorprojecten. ProRail heeft TNO opdracht gegeven om te onderzoeken of we naast de huidige eisen voor ballast, omtrent hardheid, slijtvastheid en percentage meekomend stof in de ballast, nog aanvullende eisen kunnen stellen. Dat kan dan gaan om het kwartsgehalte van de steen of een verdere aanscherping van het percentage stof dat meekomt met de ballast vanuit de groeve.
Ook onderzoekt TNO of er ‘bijwerkingen’ zijn van zulke aanscherpingen. Uit de eerste resultaten van het TNO onderzoek blijkt dat er juist meer (respirabel kwarts)stof kan ontstaan bij stenen die weinig kwarts bevatten. Op basis van de definitieve resultaten van TNO zullen we een besluit nemen over welke aanvullende eisen aan de ballast gesteld zullen worden.
Update
Op 12 mei 2021 besloot ProRail tijdelijk stenen uit enkele groeves uit te sluiten. Resultaten van het TNO-onderzoek lieten zien dat bij enkele steensoorten mogelijk te veel kwartsstof vrijkomt bij verwerking in het spoor. Als het hele onderzoek is afgerond besluit ProRail of de eisen aan ballast moeten worden aangepast en op welke manier.