: Een duurzaam station
De trein is de meest duurzame vorm van mobiliteit. Door aangename, veilige en aantrekkelijke OV-knooppunten te maken stimuleren we het gebruik van de trein in plaats van de auto. Dat doen we bijvoorbeeld bij de vernieuwing van het station in Nijmegen. Duurzaamheid is daarbij een belangrijke pijler.
Samenwerking
“Bij alles wat we in Nijmegen doen, stellen we onszelf de vraag: ‘hoe kunnen we het op een duurzame manier aanpakken?’”, aldus Micky Westerbeek. Zij is als duurzaamheidsmanager van Arcadis aangesloten bij het project om ervoor te zorgen dat we bij de verbouwing zoveel mogelijk rekening houden met mens en natuur.
Micky trekt hierin samen op met planontwikkelaar Jacqueline van Leent van ProRail. “Bij de aanbesteding van dit project was duurzaamheid een van de selectiecriteria en hebben we afgesproken dat er een duurzaamheidsmanager werd aangesteld. Iemand die gevraagd en vooral ook ongevraagd advies geeft op het thema duurzaamheid.”
Klik voor een grotere weergave
Luis in de pels
Micky kreeg de opdracht om vooral kritisch te kijken naar de plannen. “Er is mij letterlijk gevraagd om soms zelfs vervelend kritisch te zijn. Dat is heel fijn werken, want je krijgt echt het vertrouwen en de vrijheid. Ik hoef me niet in te houden en doe dat dan ook absoluut niet. ProRail wil vooruit op het gebied van duurzaamheid en deze manier van samenwerken helpt daarbij. We doen iets goeds voor de wereld en voor de stad.”
Jacqueline benadrukt hoe belangrijk de rol van Micky is. “Micky noem ik ook wel het geweten van het project. We vinden duurzaamheid bij ProRail belangrijk, maar soms gaan we er door tijdsgebrek of onwetendheid aan voorbij. Micky trekt dan aan de bel en geeft adviezen hoe we het op een betere manier kunnen invullen. Zo creëren we een win-winsituatie en is station Nijmegen straks een prettige omgeving voor de reiziger, de stad en de natuur.”
Bij alles wat we doen, stellen we de vraag: ‘hoe kunnen we het op een duurzame manier aanpakken?’
Opkikker voor de biodiversiteit
Dat ‘straks’ is 2027. Dan moet het project afgerond zijn en staat er een prachtig duurzaam station. Maar hoe ziet dat er precies uit? “Vanuit duurzaamheid begin je met het vaststellen van ambities. In dit geval ruimtelijke kwaliteit, natuur en ecologie en duurzaam materiaalgebruik. We hebben afgesproken om binnen die thema’s te kijken naar hoe we ons kunnen onderscheiden en welke mogelijkheden er zijn om te verduurzamen”, legt Micky uit.
Een voorbeeld dat direct te binnen schiet is het ontwerp van het nieuwe opstelterrein nabij de wijk Wolfskuil. “Vaak is zo’n opstelterrein verhard met veel ruimte voor de sporen en technische kasten. Wij hebben de ontwerper gevraagd te kijken naar welke ruimte er nu echt maximaal nodig is voor de sporen zodat er meer ruimte over blijft voor groen. Wanneer je daar bij het ontwerp al rekening mee houdt, kun je echt het verschil maken. Zo vergroten we de biodiversiteit midden in de stad.”
Veel groen rondom het station is belangrijk, vult Jacqueline aan. “Het aantal insecten op de wereld daalt in zorgwekkend tempo. Met het ontwerp van een groen emplacement kunnen we bijdragen aan een betere omgeving voor insecten en dat is nodig. Door een biotoop te creëren rondom het station geef je insecten de ruimte om te groeien. Als er meer insecten zijn, komen er vanzelf ook weer andere dieren als bijvoorbeeld vogels. Zo geef je de hele biodiversiteit een flinke opkikker en dat midden in de stad.”
Duurzame materialen
Naast veel groen is ook duurzaam materiaalgebruik belangrijk. Bijvoorbeeld bij de perronkappen. Jacqueline: “De historische perronkappen zijn eind 19e eeuw gebouwd met gietijzeren spanten en klinknagels. Deze kappen worden gerenoveerd zodat ze weer tientallen jaren mee kunnen. Op het nieuwe perron moet een nieuwe kap voor komen. Dan kun je ervoor kiezen om zo’n zelfde gietijzeren kap te maken, maar vanuit duurzaam oogpunt willen we dat niet. We hebben de architect gevraagd om te kijken of het ook met hout kan. Geen makkelijke opgave, maar de architect is na gaan denken en heeft de handschoen opgepakt. En dus komt er op het nieuwe perron straks een houten kap die past bij de historische kappen. Dat vind ik heel erg tof.”
Naast nieuw duurzaam materiaal kijken we ook naar hergebruik van vrijgekomen materialen. Micky: “Bij een verbouwing komt heel veel materiaal vrij. Dat kun je weggooien onder de noemer ‘oud materiaal’, maar je kunt ook kijken naar wat nog goed en bruikbaar is en dat inzetten bij de verbouwing. Dat doen we bijvoorbeeld met sporen, die worden hergebruikt op andere plekken. Ook heeft ProRail een materialenbank. Daarin liggen oude materialen die goedgekeurd zijn voor hergebruik. Hier maakt het Nijmeegse project graag gebruik van. Op zo’n zelfde manier worden materialen die vrijkomen binnen het project in Nijmegen aangeboden op de materialenbank zodat andere projecten hier weer gebruik van kunnen maken
Bij dit project kijken we bij iedere beslissing door een duurzaamheidsbril en dat is geweldig.
Omslagpunt
Nog niet zo heel lang geleden werd nauwelijks gekeken naar duurzaamheid, maar er vindt momenteel een omslag plaatst. Micky: “Duurzaamheid is niet ingewikkeld. In veel gevallen is het vooral een verandering van de mindset. Een stukje bewustwording en gedragsverandering. Je ziet nu een omslag waarbij steeds meer mensen en bedrijven rekening houden met duurzaamheid en dat is heel fijn om te zien.”
Jacqueline: “Onbekend maakt soms onbemind. Daarom is het goed dat we deze samenwerking nu met Arcadis hebben. Het opent de ogen, want duurzaamheid is eigenlijk heel logisch. Je bouwt maar één keer, dus dan kun je het beter maar meteen goed doen. Bij dit project kijken we bij iedere beslissing door een duurzaamheidsbril en dat is geweldig. Er staat straks in 2027 een duurzaam station waar Nijmegen en heel Nederland trots op kunnen zijn.”