Ontspannen werken met spanning

Nieuws

7 juli 2022

Werken met treinbeveiligingsinstallaties moet makkelijker, maar vooral veiliger worden. Daarom wordt tijdens een project tussen Deventer en Zutphen de complete infra van de treinbeveiliging ‘aanraakveilig’ gemaakt. Van sein tot sein werken zonder kans op elektrocutiegevaar voor de monteur, terwijl de systemen nog wél onder spanning staan. Bouwmanager Herwald Huisman legt uit hoe dat werkt.

Optater

In relaiskasten en relaishuizen zit alle logica en techniek voor de beveiliging van het spoor. Er staan er zo’n 15.000 in Nederland, vrijwel altijd onder spanning van 6 tot wel 1000 Volt. Nu bevatten deze installaties nog open verbindingen. “Tijdens onderhouds- en reparatiewerk kun je de draden en klemmen onder spanning zo aanraken”, legt Herwald uit. Hij werkt al 24 jaar met treinbeveiliging en weet: van zo’n fysieke ontmoeting met een spanningsdraad krijg je een pijnlijke optater. “In de nieuwe situatie is dat niet meer mogelijk. Kasten, seinen en railspoelen krijgen geïsoleerde klemmen die voorkomen dat je zelf onder spanning komt te staan. Werken aan deze installaties wordt daarmee een stuk veiliger.”

  • Een van de eerste aanraakveilige relaiskasten.
    Een van de eerste aanraakveilige relaiskasten
  • Afgeschermd en wel. Geen kans op 'optaters'.
    Afgeschermd en wel. Geen kans op 'optaters'.
  • Even demonstreren: je kunt het écht aanraken.
    Even demonstreren: je kunt het écht aanraken.

Sneller aan het werk

Waarom maak je dan niet gewoon de hele relaiskast spanningsloos bij werkzaamheden? “Dat werkt helaas niet zo makkelijk als bij de groepenkast van een woning. De relaishuizen en -kasten komen grotendeels uit de jaren 50 en 60 en zijn sindsdien steeds verder uitgebouwd. Je maakt nooit alleen de relaiskast spanningsloos, maar ook andere verbonden onderdelen zoals een overweg. Dat betekent dat er mogelijk veel meer uitvalt dan je op het eerste gezicht zou denken. Als alles aanraakveilig is, hoeft er überhaupt niets uitgeschakeld en kan naast het relaishuis ook de rest van het systeem blijven functioneren. Winst voor de mensen én voor het spoorsysteem.”

De juiste bescherming

De Arbowet geeft ons de mogelijkheid om een installatie niet, of niet helemaal spanningsloos te maken. Er mag dan aan gewerkt worden als het veilig kan en de juiste maatregelen worden getroffen. Denk aan het afschermen van de delen die onder spanning staan, het dragen van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen, of een isolerende mat op de grond.

Samen met de aannemer

Dit initiatief wordt in nauwe samenwerking met aannemer Van Gelder Rail uitgevoerd. Tot volle tevredenheid van Herwald, die zelf jarenlang voor aannemers werkte. Herwald: “Zij staan er proactief in en komen zelf met suggesties voor verbetering. Want als we de relaiskasten aanpassen, waarom maken we dan niet ook meteen de overwegpalen aanraakveilig? Dat hebben we nu samen opgepakt, zodat veilig werken aan het spoor voor iedereen makkelijk en vanzelfsprekend wordt.”

Heel Nederland aanraakveilig

Het doel van ProRail en haar partners is dat aan elektrische installaties spanningsloos gewerkt wordt. Vaak kan dat ook, zoals bij werken aan installaties van bruggen, tunnels, riool en energievoorziening. Maar bij veel van onze treinbeveiligingsinstallaties is dat nu nog niet mogelijk. Dit initiatief brengt ons steeds dichter bij het uiteindelijke doel: het aanraakveilig maken van álle elektriksche installaties in heel Nederland.

Meer over:

Meer nieuws

Spoorwerkcheck

Woon of werk je binnen 300 meter van het spoor? Maak dan gebruik van onze spoorwerkcheck. Je ziet direct welke werkzaamheden in jouw buurt gepland staan.

Dit veld is verplicht en accepteert alleen cijfers en letters en geen spatie

Dit veld is verplicht en accepteert alleen cijfers