Samenwerken aan rekenmodel spoortrillingen

Beter begrijpen

Het model voorspelt in welke situaties spoortrillingen ontstaan en in welke situaties bepaalde bronmaatregelen effectief zijn. Daarnaast kan ProRail met het model ook de oorzaak van klachten en problemen rond spoortrillingen achterhalen.

"We merken in het contact met onze buren langs het spoor dat zij steeds vaker bij ProRail aankloppen met vragen en klachten over trillingen", vertelt Geraldine Woestenenk van ProRail. "Om de spooromgeving leefbaar te houden zoeken we daarom naar effectieve maatregelen die trillingshinder kunnen beperken. Onze ambitie is immers dat het treinverkeer in de toekomst toeneemt."

Meer onderzoek

Het uiteindelijke doel is het vinden van betaalbare maatregelen bij de bron, die de overlast van spoortrillingen verminderen. "Daarvoor moeten we eerst beter begrijpen waardoor trillingen ontstaan en hinder veroorzaken in bepaalde situaties. Het rekenmodel STEM zal daar in de toekomst een onmisbare schakel voor zijn. We willen al lang meer onderzoek laten doen naar spoortrillingen, dus we zijn erg blij met de samenwerking met de TU Delft, Deltares en TNO.”

Wie doet wat?

De TU Delft neemt het wetenschappelijke onderzoek voor haar rekening. Michael Steenbergen: "Ons onderzoek is gericht op de gebieden waar nog maar weinig onderzoek naar gedaan is. Het ontstaan van spoortrillingen is een complex vraagstuk waar we met dit programma een grote stap in kunnen maken."

Deltares en TNO slaan de brug tussen wetenschap en praktijk. Deltares heeft veel expertise over de bodem en over het vastleggen van wetenschappelijke kennis in tooling en TNO over voortplanting van trillingen, metingen en het valideren van modellen. ProRail brengt de spoorse kennis in.

"Kennis van de ondergrond is nodig om de trillingen te ontrafelen. Hoe ontstaan ze en hoe verplaatsen ze zich?" vraagt Joris van Ruijven van Deltares zich af. "Onze kennis van de ondergrond hebben we vertaald in verschillende rekenmodellen. Deze brengen we in STEM samen om trillingen zo goed mogelijk te voorspellen. Vanuit daar zetten we een stap naar effectieve oplossingen voor de trillingsproblematiek."

Zes miljoen  

Het programma heeft een looptijd van vier jaar. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft 6,1 miljoen euro beschikbaar gesteld. Gespecialiseerde ingenieursbureaus die onderzoek naar spoortrillingen doen, gaan in de toekomst gebruikmaken van het rekenmodel. Bijvoorbeeld om het effect van maatregelen door te rekenen bij aanleg van nieuwe sporen of om de oorzaak van klachten te achterhalen. Deze bureaus worden uitgenodigd om vanaf de start van het traject mee te denken.

Bij de bron

Het programma Spoor Trillingen Emissie Model (STEM) is onderdeel van de Innovatieagenda Bronaanpak Spoortrillingen (IBS). In dit programma doet ProRail in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat komende jaren onderzoek en proeven naar innovatieve oplossingen om spoortrillingen bij de bron aan te pakken en daarmee trillingshinder te voorkomen of verminderen.

De ontwikkeling van het rekenmodel STEM sluit aan bij het OURS-rekenmodel van het RIVM, waarmee de transmissie van trillingen door de bodem naar woningen kan worden berekend.