Spooronderhoud : Baanstabiliteit
Het aantal reizigers en goederen over het spoor groeit. In de toekomst verwachten we meer, snellere, langere en zwaardere treinen. Om deze groei mogelijk te maken, is een stabiele spoordijk van groot belang. Bij baanstabiliteit gaat het er over of de ondergrond van deze spoordijken stabiel genoeg is om het toenemende treinverkeer te dragen.
Steeds zwaarder belast
In Nederland hebben we meer dan 2600 kilometer aan spoordijken : de verhoogde ondergrond onder het spoor. Deze spoordijken worden ook wel baanlichamen genoemd. En daar ligt zo'n 7000 kilometer spoor op. 80 procent van de spoordijken is voor 1920 gebouwd met de kennis en kunde van toen.
Belasting en klimaat
Door zwaarder, sneller, langer en meer treinverkeer worden de spoordijken steeds zwaarder belast. Daarnaast heeft de verandering van het klimaat invloed op de stevigheid van onze spoordijken. Vooral de afwisseling van lange droge periodes met buitengewoon natte periodes hebben veel invloed. Om aan te kunnen tonen dat de spoorijken het groeiende treinverkeer aankunnen, is meer kennis over spoordijken nodig.
Onderzoek
Om groei mogelijk te maken, is een stabiele ondergrond van essentieel belang. In een veranderend klimaat is het onzeker of de ondergrond de groei op het spoor aankan. ProRail is daarom gestart met het zogenaamde programma Baanstabiliteit.
Hoe veilig is het spoor?
Veiligheid staat bij ProRail voorop. Als het niet veilig is leggen we het treinverkeer stil en als het nodig is nemen we maatregelen. Dit doen we bijvoorbeeld door treinen langzamer te laten rijden of door extra onderhoud te plegen. We houden het Nederlandse spoor continu in de gaten. Nederland kent zeer strenge normen waaraan de spoorveiligheid moet voldoen. Hier voeren we veel controles op uit.
Deze controles vinden vooral plaats vanuit 'meettreinen'. Dit zijn treinen met speciale apparatuur die iedere dag in verschillende regio’s over het spoor rijden. Daarnaast controleren de inspecteurs van ProRail en de aannemers dagelijks het spoor. Ook machinisten doen meldingen wanneer ze veranderingen opmerken. Wanneer zij voelen dat het spoor niet netjes ligt, maken zij hier direct een melding van bij de treindienstleider. Wanneer er een afwijking wordt opgemerkt, nemen we direct maatregelen. We doen nooit concessies aan de veiligheid.
Waar speelt baanstabiliteit een rol?
In heel Nederland doen we onderzoek naar de stabiliteit van de spoordijken. Hierbij geven we voorrang aan de trajecten waar al meer, snellere, langere of zwaardere treinen rijden. Baanstabiliteit heeft invloed op verschillende projecten van ProRail. Zo monitoren we de spoorbaan tussen Deventer en de Nederland-Duitse grens bij Oldenzaal, omdat de IC Berlijn vanaf december 2023 met zwaardere locomotieven rijdt.
Lees het nieuwsbericht over sensoren in het spoor Lees het nieuwsbericht over sensoren in het spoor
Een ander voorbeeld is het stuk tussen de stations van Delft Campus en Schiedam Centrum. Hier gaan in de toekomst meer treinen rijden die ook nog eens sneller en langer zijn. Bovendien bestaat de bodem in dit gebied uit slappe klei- en veengrond. Om de nieuwe dienstregeling te kunnen rijden, gaan we hier de spoorbaan verstevigen. We doen met bijvoorbeeld damwanden of steunbermen.