Samenwerkings­verband Groene Netten zet in op biodiversiteitsherstel

Actieplan

Carola Schouten, demissionair minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, neemt op 16 september het actieplan in ontvangst tijdens het symposium Tijd voor biodiversiteit. In het plan zijn de beloftes en ambities rond biodiversiteitsherstel van ruim 600 organisaties opgenomen.

Essentieel leefgebied

ProRail bezit zelf zo’n 10.000 hectare grond. Op slechts de helft daarvan ligt spoor. De andere biedt dus kansen voor het versterken van de natuur en het vergroten van de biodiversiteit. Ecoloog Mariëtte van Rooij is beleidsadviseur Natuur bij ProRail en houdt zich onder meer bezig met duurzaam bermbeheer.

Mariëtte: “Onze spoorbermen vormen een essentieel leefgebied voor planten en dieren, en zijn een belangrijke schakel in de levenscyclus van insecten. Als ProRail willen we de biodiversiteit in de bermen vergroten. Concreet betekent dit dat we zo veel mogelijk plantsoorten de ruimte willen bieden in onze spooromgeving. We hebben daarbij bijzondere aandacht voor soorten die landelijk onder druk staan, maar het juist in de spoorberm heel goed doen. Zo groeit Valkruid in Nederland bijna alleen nog in een spoorberm in Drenthe.”

Duurzaam bermbeheer

Volgens Mariëtte is het belangrijk om de leefomstandigheden van plant- en diersoorten te verbeteren. “Dat kan door duurzaam bermbeheer, maar bijvoorbeeld ook in onze projecten. Door de natuur specifiek in te richten voor een bepaalde soort bijvoorbeeld, of door faunatunnels aan te leggen en meer diversiteit in begroeiing te bewerkstelligen.”

Hoe het duurzame bermbeheer van ProRail eruitziet? Dat legt Mariëtte uit: “De afgelopen jaren beheerde ProRail de spoorbermen vanuit het oogpunt van spoorveiligheid en beschikbaarheid. Hierbij was geen specifieke aandacht voor natuurwaarden in de berm. Er gold één landelijke beheernorm, waar ook de spoorberm aan moest voldoen. Maar biodiversiteit is juist gebaat bij variatie.”

Mariëtte: “Duurzaam bermbeheer is erop gericht die variatie tot stand te brengen. Maaien en afvoeren (‘verschralen’) is daarvan een voorbeeld. Door het afvoeren van maaisel haal je voedingsstoffen weg, waardoor grassen, brandnetels en bramen minder hard kunnen groeien. Zo krijgen andere soorten de ruimte. Een andere voorbeeld is gefaseerd beheer: niet alles in een keer wegmaaien, maar stukken van de vegetatie laten staan. Zodat zaden van planten kunnen rijpen, en kleine dieren als insecten, amfibieën en reptielen zich hier kunnen terugtrekken.”

Groenbeheer uit spoorcontracten

Begin dit jaar heeft ProRail besloten om het groenbeheer uit de spoorcontracten te halen, en apart aan te besteden aan groenaannemers op basis van duurzame beheerspecificaties. Op dit moment worden deze contracten uitgewerkt.